دغدغه‌ها و یادداشت‌ها

در هر علم و موضوع مورد ملاحظه ای، تحلیل های تخصصی و عمومی نقش ویژه ای در بالندگی و پویایی آن علم و یا موضوع دارند. برعکس آن هم درست است.
پرسش: کدام تحلیل ها رشد دهنده و بالنده اند و کدام تحلیل ها سقوط دهنده و وبال اند؟ ممکن است گفته شود تحلیل های واقعی چون بر اساس واقع اند و معمولا واقع، نازیبا، تلخ و نا امیدکننده است، از این رو فاقد ارزش بوده، از آن طرف نیز ممکن است گفته شود تحلیل های آرمانی، مناسب شرایط موجود نیست و فقط دلخوش کننده هایی است که هیچ گاه شرایط زمانه را درک نمی کند.
اما وجه سومی قابل ترسیم است که هر دو نوع تحلیل گذشته را در خود جای می دهد و آن تحلیل مطلوب است. تحلیل مطلوب در یک مسئله علمی هم به واقعیات موجود توجه دارد و هم بر اساس آرمان ها نظر می دهد.
مثلا در تحلیل های سیاسی و جنگ های سفیانی مسلک غربی-داعشی امروزی هم باید خطر را احساس کرد و هم باید آرمان مهدوی انتظار را مورد ملاحظه داشت.