دغدغه‌ها و یادداشت‌ها

اللهم عجل لولیک الفرج

دغدغه‌ها و یادداشت‌ها

اللهم عجل لولیک الفرج

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «وظیفه گروی» ثبت شده است


وظیفه گرایی یکی از نظریه های اخلاقی در فلسفه اخلاق است که در غرب مطرح شده است. البته اما وظیفه ای که در اسلام مطرح است با مباحث مطرح شده فلسفه اخلاق برخی اندیشمندان غربی متفاوت است. وظیفه گرایی مطرح در فلسفه اخلاق، درمقابل نتیجه گروی است. ولی تکلیف گرایی اسلامی با نتیجه گرایی منافاتی ندارد و نه تنها آموزه های قرانی و روایی بر ان تأکید می کنند، بلکه در تمثیل و تشبیه و ضرب المثل های قدیمی هم دیده می شود ؛ به عنوان مثال وقتی می خواهندکسی را به انجام کاری ترغیب نمایند که وی نسبت به سرانجامش بیمناک است تامبادا به نتیجه مورد دلخواه دست نیابد،درمقام دلداری و تشویق به او می گویند:شد،شد.نشد،نشد.. در واقع او هم دنبال وظیفه است و هم دنبال نتیجه و ترس دارد که مبادا به نتیجه نرسد.


حسین حاجی پور


معمای اصالت نتیجه گروی یا وظیفه گروی در اخلاق پیوسته اندیشمندان را به دو رویکرد فوق کشانده. موضع نزاع، زمانی خود را می نمایاند که وظیفه و نتیجه درتقابل کامل با یکدیگر بوده، وجه جمعی امکان پذیر نباشد. البته باز هم پاسخ به این پرسش به طور جدی تامل برانگیز است که آیا امکان ندارد نتیجه و وظیفه حتی در یک مصداق هم مقابل هم نباشند و به تعبیری همیشه قابل جمع باشند؟!


حسین حاجی پور