باور این که
باید همه امورات خویش را به خدا بسپاریم، زمانی طولانی می برد، اما آدمهایی که
درمقام عمل به چنین جایگاهی می رسند، مقام ارزشمندی نزد پروردگارشان دارند.حال
آنها این بیت شعر بازآفرینی شده است که می گوید:
رشته ای برگردنم افکنده دوست
دوست دارم هرچه خاطرخواه اوست.
جسم ما اعضا و
جوارحی دارد و همه آنها دارای تعادل هستند، با تعادل و همکاری آنهاست که بدن سالم
است.
روح ما نیز دارای نیروهایی است که با هماهنگی و اعتدال حاکم بر آنها روح به نشاط و
شادابی و سر زندگی دست می یابد. اگر تعادل قوا به هم بریزد، بیماری های مختلفی
نصیب انسان می گردد. فرض کنید بعد ترس ما بیش از حد فعال باشد یا جنبه محبت ما بر
کارکرد فکری ما بیش از اندازه موثر واقع شود، چه اتفاقی می افتد؟!
امام علی علیه السلام در حکمت نورانی 146خشنودی به انجام یک کار را همانند انجام همان کار می‌داند؛ هر چند که خودش انجام نداده باشد. سپس حضرت به شرکت در مجلس گناه تصریح می‌کند که شرکت در مجلس گناه، دو گناه دارد؛ یکی انجام گناه و دیگری رضایت به انجام گناه. البته باید توجه داشت رضایت به عمل انجام شده با فکر گناه، متفاوت است. و فکر گناه، گناه نیست.
ابلیس و
لشکریانش، به تناسب افکار آدمیزادگان وارد بر فکرهاشان می گردند: یعنی اگر کسی
سودای دزدی یا خیانت در سر دارد، شیطان وسوسه گر او را در چنین فکر پلیدی یاری و
همراهی می سازد، و اگر کسی اسیر شهوات است، شیطان با طراحی های پیچیده او را در
منجلاب گناهان مختلف غرق خواهد نمود.
یکی دیگر از وساوس شیطان این است است که انسان ها را به وادی وقت کشی می کشاند. به
خصوص برای اهل دانش و علم! بدین گونه که اگر طالب علم و پوینده دانش اندکی در
جستجوهای علمی اش و طریقت کسب فهمش سستی کند، شیطان از فرصت پیش آمده سوء استفاده
نموده، وی را به توجیهات سهل انگاری می کشاند و اوقات گران بهایی که خداوند در
اختیار او نهاده، تلف می شود. به گمانم روایت حضرت امیر علیه السلام است که در این
زمینه هشدار داده و فرموده: الفرصه تمر مر السحاب یعنی فرصت ها مانند ابرهایی
هستند که پیوسته درحال گذر هستند.
امام علی علیه السلام در حکمت 152(فیض الاسلام) به مسئله به قدرت رسیدن، خودرأیی و مشورت می‌پردازد و یکی از پیامدهای خطرناک به قدرت رسیدن را، خودرأیی معرفی می‌کند. سپس حضرت برای جلوگیری از به دام افتادن در چنین موقعیتی، به مشورت کردن در کارها امر می‌فرماید. طبق فرمایش حضرت امیر علیه السلام از آنجا که مشورت، استفاده از تجربه دیگران است، لذا انسان را از سرگردانی و هلاکت نجات می‌دهد.
مَنْ
مَلَکَ اسْتَأْثَرَ وَ مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْیِهِ هَلَکَ وَ مَنْ شَاوَرَ
الرِّجَالَ شَارَکَهَا فِی عُقُولِهَا.