امام خمینی :
تقوی عبارت است از حفظ نفس از مخالفت اوامر و نواهی حق و متابعت رضای او ...
امام خامنه ای:
تقوا یعنی پرهیز با حرکت نه پرهیز با سکون... تقوا یعنی پرهیز در حال حرکت و مراقبت در حال حرکت...
امام خمینی :
امام خامنه ای:
تقوا یعنی پرهیز با حرکت نه پرهیز با سکون... تقوا یعنی پرهیز در حال حرکت و مراقبت در حال حرکت...
دین دار ، دین پرور است.
کسی که دغدغه دینی دارد، تنها به خودش نمی اندیشد،. نسبت به
دیگران هم دغدغه دینی دارد. خودگرای محض نیست، دیگر گرا هم هست. به فکر دیگران هم هست.
هماهنگی اعتقادی ( و فکری) و گفتاری و رفتاری
الف: مطابقت گفتار با اعتقاد قلبی
ب: پای بندی رفتاری با گفتار
امام علی علیه السلام (در خطبه ۲۰۰فیض الاسلام، خطبه ۱۷۵صبحی صالح )می فرماید: ای مردم به خدا قسم شمارا به طاعتی ترغیب نکرده ام، جز آن که خودم به عمل به آن از شما سبقت گرفته ام و از گناهی باز نداشته ام مگر این که قبل از شما از آن باز ایستاده ام.
عدم هماهنگی بین افکار و گفتار و ورفتار دین ورز، آسیب های بسیاری دارد که نفاق و دوگانگی شخصیتی، تزلزل دین دار در دین، خود سوزی و پشیمانی هنگام مرگ، سستی و دلسرد شدن و بی اعتمادی مردم به دین از جمله آن آسیب هاست.
در غیرت، حمایت کردن از چیزی بر مدار حق و انصاف است، در حالی که تعصب، بر مدار
حمایت کردن غیر منصفانه و خارج از حق است.
غیرت از فضایل اخلاقی و تعصب از رذایل اخلاقی است.
تعصب حمایت کردن ظالمانه است و غیرت حمایت کردن عادلانه.
انسان متعصب، انسانی منطقی نیست در حالی که انسان غیور و غیرتمند می تواند انسان منطقی باشد.
انگیزه تعصب ورزیدن، حب و بغض نفسانی است و انگیزه غیرت ورزیدن، حقیقت و عدالت و معیارهای دینی و ایمانی.
دین دار، متعصب نیست.
تعصب یعنی وابستگی غیر منطقی به چیزی که سبب می شود انسان نتواند حقیقت را درک کند.
به تعبیر شهید مطهری، تعصّب، سدّ راه شناخت است. تعصب، یکطرفه نیست، تعصب مثبت و منفى هر دو تعصب است. بعضى خیال مىکنند تعصب، دینى است [که بد است،] نمىدانند که تعصب لادینى از تعصب دینى بدتر است. ما متعصّبهایى در لامذهبى داریم که هیچ متعصب مذهبى به پاى اینها نمىرسد. هم چنین بر اساس سخنان شهید مطهری، برخی ممکن است خود را روشنفکر بدانند و ادعای عدم تعصب داشته باشند، اما تعصب در سخنانشان موج بزند.
تعصب یک رذیلت اخلاقی است که موارد متعدد دارد. یکی از آنها، تعصب در دین است و بدین گونه است که انسان، دفاع بی جا و غیر واقع از دین نماید. نسبت دادن برخی امور به دین از روی تعصب، از موارد تعصب در دین است. این صفت ناپسند، قدرت تفکر و حق طلبی را از انسان می گیرد. انسان را به ورطه دفاع بی جا کشانده و او را نابود می سازد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: هر که به قدر حبه خردلی عصبیت در دل او باشد خدا در روز قیامت او را با اعراب جاهلیت بر خواهد انگیخت.
در مقابل تعصب، غیرت قرار دارد. اگر انسان دین دار به چیزی از روی علم و آگاهی اصرار می کند و وابستگی غیر منطقی به آن ندارد، اگر انسان از حق حمایت می کند، تعصب نام ندارد، بلکه غیرت است؛ غیرت یا حمیت به معنای حمایت کردن منطقی و منصفانه از حق است و در مواردی نظیر دین، آبرو، اولاد، اموال، و همسر به کار می رود.