دغدغه‌ها و یادداشت‌ها

اللهم عجل لولیک الفرج

دغدغه‌ها و یادداشت‌ها

اللهم عجل لولیک الفرج

۳۵ مطلب در خرداد ۱۳۹۵ ثبت شده است


با توجه به دیدگاه اعتدال در  مواجهه با نیروی جنسی راهکارهایی پیشنهاد می شود؛ راهکارهایی که هم برای پیشگیری و هم برای ارضای عقلانی و مشروع نیازجنسی است:

  1. ازدواج

هر چند ازدواج یکی سنت و مستحب مؤکد است، در عین حال گاهی واجب می شود و آن زمانی است که انسان احساس می کند که در دام گناه خواهد افتاد.(جایگاهش در درس دانش خانواده است.)

  1. توجه به انسانیت انسان

هر چند مسئله جنسی، مسئله پررنگی است، ولی هویت انسانی فقط به این مقوله نیست.

  1. تشکر از خدا

از اینکه خداوند چنین نیرویی و چنین کششی به ما داده است، ممنون و قدردان باشیم و از او تشکر کنیم. چنین سپاس گزاری انگیزه ایجاد می کند تا گناه نکنیم.

  1. آگاهی یافتن و یا توجه و تذکر درونی پیوسته نسبت به پیامدها و عواقب بد شهوت رانی

  2. کاستن از فشارهای روانی، و اشباع محبت

به عقیده روان شناسان، برخی از مصادیق انحرافات جنسی، ناشی از کمبود محبت و عاطفه است.

  1. تخلیه انرژی جسمانی مثلا از طرق ورزش

انرژی های زیادی درون انسان وجود دارد که همگی به هم ارتباط دارند. یکی از آنها نیروی جنسی است. چه بسیار مواقع که تخلیه انرژی در سایر نیروها انسان را نسبت به شهوت هم کم انگیزه خواهد نمود.

  1. کنترل نگاه

نگاه، مقدمه گناه است(دوری از محیط های محرک مثل فیلم ها و عکس های مستهجن)

  1. پرهیز از تخیل امور جنسی و کنترل فکر

  2. پرهیز از گفتگوهای جنسی

  3. پرهیز از نگاه و یا دست زدن به اندام های جنسی

  4. تنها نبودن و تنها نماندن در یک مکان خلوت

  5. پرهیز از غذاهای محرک مثل غذاهای فست فودی، غذاهای چرب، و...

  6. برنامه ریزی برای کار مداوم و دوری از اوقات فراغت و بیکاری

  7. تنظیم خواب

  8. شتسشوی افکار منفی و شیطانی

مثلا شیطان می گوید تو در برابر مسئله جنسی ناتوان و عاجزی. ولی به خودمان بگوییم: تو می توانی

  1. توجه به این نکته که اعتیاد جنسی با شهوت جنسی فرق دارد، فرد معتاد می خواهد از طریق رابطه

جنسی، عقده های درونی و اضطراب ها و استرس ها و دردهای عاطفی اش را کاهش دهد. چه بسا یک معتاد جنسی، شهوت جنسی اندکی داشته باشد.

  1. کنترل کوتاه مدت؛ مثلا کنترل دو ساعته یا سه ساعته

  2. اسرار را پیش خودتان نگه دارید.

به دیگران نگویید. چه بسا گناهی که به دیگری بگویید و او پیوسته به شما بگوید و محرک سازی صورت بگیرد.

  1. وضو، نماز، روزه، مناجات

  2. توبه

صد بار اگر توبه شکستی باز آی/ خداوند سریع الرضاست؛ یعنی زود راضی می شود؛ زود اعتراف و توبه ما را نسبت به خطا و گناه می پذیرد.

قرآن کریم می فرماید:  قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّـهِ إِنَّ اللَّـهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ؛ بگو: اى بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده‏اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را مى‏آمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.( زمر، 53)

جوانى گریان خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و سخت ناراحت بود و مى‏گفت: از خشم خدا مى‏ترسم. فرمود: شرک آورده‏اى؟! گفت: نه. فرمود: خون ناحق ریخته‏اى؟ عرض کرد: نه. فرمود: خدا گناه تو را مى‏آمرزد هر قدر زیاد باشد. عرض کرد: گناه من از آسمان و زمین و عرش و کرسى بزرگتر است. فرمود: گناهت از خدا هم بزرگتر است؟! عرض کرد: نه، خدا از همه چیز بزرگتر است. فرمود: برو (توبه کن) که خداى عظیم گناه عظیم را مى‏آمرزد. عرض کرد: اى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از روى تو شرم دارم که بازگو کنم... هفت سال نبش قبر مى‏کردم و کفنهاى مردگان را برمى‏داشتم تا اینکه روزى به هنگام نبش قبر به جسد دخترى از انصار برخورد کردم، بعد از آنکه او را برهنه کردم دیو نفس در درونم به هیجان در آمد ... (سپس ماجراى تجاوز خود را شرح مى‏دهد). هنگامى که سخنش به اینجا رسید، پیامبر (صلی الله علیه و آله) که پیامبر مهربانی هاست و رحمت برای جهانیان است، سخت برآشفت و ناراحت شد فرمود: این فاسق را بیرون کنید، و رو به سوى او کرده اضافه نمود: تو چقدر به دوزخ نزدیکى! جوان بیرون آمد سخت گریه مى‏کرد، سر به بیابان گذاشت و عرض مى‏کرد: اى خداى محمد! اگر توبه مرا مى‏پذیرى پیامبرت را از آن با خبر کن و اگر نه آتشى از آسمان بفرست و مرا بسوزان و از عذاب آخرت برهان. اینجا بود که پیک وحى خدا بر پیامبر مهربان نازل شد.


حسین حاجی پور

پرسش: تکلیف انسان در مواجهه با نیروی جنسی چیست؟

از طرفی برخی می گویند اگر ارضای نیاز جنسی و تخلیه غریزه جنسی در انسان صورت نگیرد، منجر به ایجاد عقده هایی می شود که درآینده تعادل شخصیتی فرد را به هم خواهد ریخت، از طرفی دیگر، رها گذاشتن غریزه جنسی، انسان را تا اندازه خوی حیوانی تنزل می دهد و پیامدهای ناگواری را در خود شخص و جامعه ایجاد خواهد کرد. پرسش آن است که بالاخره کاربرد نیروی جنسی مطلوب است یا نامطلوب؟

پاسخ:  سه دیدگاه در باره غریزه جنسی وجود دارد:

دیدگاه اول: ذات غریزه جنسی، زشت و پلید و شیطانی است.(برهمن از بودائیان، رهبانیت مسیحی، برخی اهل تصوف)

دیدگاه دوم: چاره ای جز آزادی کامل جنسی نیست.(طرفداران نظریه فروید)

دیدگاه سوم: اعتدال در کاربرد نیروی جنسی=ریاضت افراطی،ممنوع+شهوت پرستی،ممنوع(دیدگاه اسلامی)

توضیح دیدگاه اول: سرکوبی غریزه جنسی.(برهمن از بودائیان، رهبانیت مسیحی، برخی اهل تصوف)

غریزه جنسی، ذاتا پلید است.  آمیزش جنسی به طور کلی، حتی با همسر، کاری زشت است. غریزه جنسی، عامل تباهی فرد و جامعه است. محال است کسی بتواند هم به تکامل معنوی و روحی برسد و هم از لذت جنسی بهره مند شود. به همین جهت برای رهایی از گرفتاری های روحی و اجتماعی پیشنهاد می شود غریزه جنسی را نادیده گرفته شود.

نمونه اول: آئین جین در هند (قرن 5 تا 7 قبل از میلاد مسیح) معتقد بود کسی که می خواهد وارد این آیین شود، باید لذات و شهوات جنسی را بر خود حرام دانسته و ابتلای به آن را برای دیگران نیز نپسندد.

نمونه دوم: رهبران مسیحی نیز هر چند ازدواج را به طور کلی تحریم نمی کنند ، ولی آن را ذاتا پلید می دانند و ازدواج را از جهت حفظ نسل و جلوگیری از فساد جنسی جایز می دانند و گرنه خود ازدواج به خودی خود و فی نفسه ارزشمند نیست. به همین جهت بوده که کشیشان مسیحی ازدواج نی کنند و کسی می تواند به مقام پاپ برسد که هیچ گاه ازدواج نکرده باشد.

نمونه سوم: برخی صوفیان نیز معتقد بودند که چون انسان، تنوع طلب است، هر چه ببیند، طالب می شود، پس چه بهتر که نبیند و نخواهد!

تحلیل و ارزیابی دیدگاه اول: آموزه های دینی بر جهاد با نفس و عفت ورزیدن در مقابل با غریزه جنسی تصریح و تأکید می کنند، اما جهاد با نفس به معنای نفس کُشی و سرکوب کردن مطلق غرایز جنسی نیست. جهاد با نفس یعنی تعدیل قوا و نیروهای مختلف انسانی، و رعایت عدالت میان آنها.

توضیح دیدگاه دوم: آزادی کامل جنسی(زیگموند فروید و طرفداران)

میل جنسی در انسان، نسبت به امیال دیگر شدیدتر است. این میل مختص به بلوغ نیست، بلکه از دوران کودکی در انسان وجود دارد، اما بنابر دلایل مختلفی سرکوب می گردد. این سرکوبی اگر چه رخ می دهد، اما محو نمی شود و به شکل عُقده هایی در ضمیر نا خود آگاه انسان متراکم می شود و در فرصتی مناسب از طریق فرآیند فرافکنی (هیاهوی غیر واقعی و غیر منطقی) بروز می یابد.

این نظریه معتقد است مذهب و علایق مذهبی، همان امیال سرکوب شده و عقده های متراکم است. بنابراین اگر آن عقده ها جمع نمی شد و انسان آزادانه به ارضای نیاز جنسی می پرداخت، از دین هم خبری نبود! اگر این میل نبود ویا سرکوب نمی شد، از دین خبری نبود. طبق این نظریه، ریشه همه بدبختی ها و پلیدی ها، در سرکوب کردن و میدان ندادن به غریزه جنسی است. باید محدویت ها را برداشت . باید عفت و خویشتن داری را برداشت تا دل ها آرام گیرد و نظم اجتماعی برقرار گردد و اختلالات روانی رخت بربندد.

استدلال های دیدگاه دوم‏:

  1. ریشه همه بیمارى‏هاى روحى و اجتماعى بشر در سرکوبی و محدودیت غریزه جنسى است و راه

رسیدن به خوشبختی و نجات از بیمارى‏هاى روحى و روانى، ارضاى آزادانه غریزه جنسى است.بنا براین، باید هر قید و شرطى را از سر راه ارضاى غریزه جنسى برداشت.

تحلیل و ارزیابی استدلال اول: ادعای فوق، ادعایی بدون دلیل است. ضمن آن که آزادى همه‏جانبه در ارضاى غرایز جنسى ، پیامدها و  آشفتگى‏هاى روحى و روانى شدیدترى را در پى خواهد داشت .

  1. انسان، نسبت به چیزى که منع شود، حریص‏تر مى‏شود؛ بنابراین، جلوگیری از ارضاى غریزه

جنسی، وسوسه‏ها و دغدغه‏هاى جنسى را بیشتر هم می کند.

تحلیل و ارزیابی استدلال دوم : پذیرش این اصل که «هر گونه ممنوعیتى حرص‏آور است و نتیجه عکس مى‏دهد و باید برداشته شود» مستلزم آن است که بسیارى از قوانین و مقررات اجتماعى، از جمله مقررات راهنمایى و رانندگى، برچیده شوند؛ این گونه که سنگ روی سنگ بند نمی شود. ضمن آن که در همان جوامعى که آزادى کامل جنسى وجود دارد، باز روحیه تنوع‏طلبى وجود داشته و ناهنجاری های اجتماعی بیشتر هم شده است.

این اشتباه است که برای فرار از افتادن در چاله، در چاه بیفتیم و به جای فرار از سرکوبی غریزه جنسی، آزادی بی قید و بند جنسی را پیشنهاد بدهیم.

  1. خالق انسان، غرایز مختلف و از جمله غریزه جنسی را بى‏جهت در وجود او قرار نداده است. این غرایز

براى ارضا و اشباع در اختیار انسان قرار داده شده است، نه براى سرکوبى؛ بنابراین، محدودیت و سرکوبی در برابر ارضاى غرایز، از جمله غریزه جنسى، خلاف هدف آفرینش است.

تحلیل و ارزیابی استدلال سوم: پذیرش این استدلال، به معناى هرج و مرج کامل اجتماعى و اخلاقى است. یعنی طبق این استدلال پس انسان ها در برابر نیروی غضب و هنگام غضبناک شدن، باید طبیعت خویش را ابراز کنند و به زمین و زمان بد و بیراه بگویند؛ چرا که خداوند نیرویغضب را بیهوده درون ما نیافریده و باید اشباع شود!

درست است که غرایز مختلف انسانی بی جهت آفریده نشده اند، اما نه سرکوبی راه حل معقولی است و نه آزادی مطلق جنسی راه صحیحی خواهد بود، بلکه باید نیروهای مختلف درونی را تعدیل نمود و تسلط انها را به نیروی عقل سپرد.

دیدگاه سوم: نظریه اعتدال (رهبانیت و ریاضت افراطی ممنوع، آزادی مطلق جنسی هم ممنوع)

این دیدگاه بر دو راهکار تأکید می کند: راهکار اصلی یعنی ازدواج و راهکار مقطعی یعنی خویشتن داری.

این میل، یکی از بزرگترین نعمت الهی است. وسیله ای برای تداوم زندگی بشر و بقای نوع انسان است. بین معنویت و بهره مندی لذات جنسی دوگانگی دیده نمی شود. انسان با رهبانیت و مبارزه با غریزه جنسی مخالف است. ضمن آن که سنت و سیره معصومین علیه السلام بر مطلوبیت ازدواج و تأمین نیاز جنسی تأکید می کنند.. بر این اساس ازدواج راهکار تعدیل شدن نیروی جنسی است و در این راهکار، عقل مدیریت غریزه جنسی را بر عهده دارد تا وی را به به بیراهه نبرد. اگر نیروی جنسی از عقل و قانون الهی عبور نمود و سرکش شد، منفی خواهد بود؛ زیرا عوارض و پیامدهای بدی برجای می گذارد.

طرح یک ماجرای تاریخی از پیامبر: روزى سه نفر از زنان مدینه به حضور پیامبر اکرم آمده از شوهران خود شکایت کردند. یکى گفت: شوهر من گوشت نمى‏خورد. دیگرى گفت: شوهر من از بوى‏خوش پرهیز مى‏کند، و سومى گفت: شوهرم تمایلى به معاشرت با من ندارد. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله از شنیدن این سخنان، به شدت ناراحت شد و بى درنگ، در حالى‏که از شدت خشم ردایش بر زمین کشیده مى‏شد، از خانه به مسجد آمد و بالاى منبر رفت و پس از حمد و ستایش خداوند، فرمود: چرا برخى از اصحاب من از خوردن گوشت و استعمال بوى‏خوش و معاشرت با زنان اجتناب مى‏کنند. همانا من خودم هم گوشت مى‏خورم و هم بوى‏خوش استعمال مى‏کنم و هم با زنان معاشرت دارم. هر کس از سنت من اعراض کند از من نیست‏.

روایت بالا بی توجهی به مسئله جنسی و سرکوبی غریزه جنسی را نکوهش می کند که از این دسته روایات فراون است. روایات دیگری نیزف شهوترانی را سرکوب می کنند که آن دسته از ورایات هم فراوان هستند به یک نمونه اشاره می شود. امام علی علیه السلام می فرماید: من زادت شهوته قلت مروته ؛ کسی که شهوات او، فزونی یابد، شخصیت انسانی او کم می شود.(غررالحکم، ص305)


حسین حاجی پور

تعریف اخلاق جنسی:  مفهومی اخلاقی است و شامل آن دسته از عادات، خصلت ها و خلوق و خوهای مثبت و منفی می شود که مربوط به غریزه جنسی است.

مسائل متنوع اخلاق جنسی: حیای زن و مرد، غیرت مرد، وفاداری زن و شوهر، عفت، حجاب، باکره بودن، احساس شرم در مسائل جنسی حلال، پوشش عورت، پوشش بدن از نامحرم، زنا، استمنا، هم جنس بازی، رسوایی اخلاق جنسی، نگاه حرام، لمس و لذت، منع ازدواج با محارم، حرمت نزدیکی در زمان عادت، تأهل ، تجرد، سرکوبی مسائل جنسی، ازدواج، آزادی و رهایی و بی قید و بندی در مسائل جنسی، سخنان جنسی، اعتیاد جنسی، تصاویر و فیلم های مستهجن، و...


حسین حاجی پور

اخلاق کاربردی:

اخلاق کاربردى‏، زیر مجموعه اخلاق هنجارى است. به تعبیر دیگر، اخلاق کاربردى، همان اخلاق هنجارى است؛ ولی در حوزه‏هاى خاصى از زندگى فردى و اجتماعى.

 اخلاق کاربردى در درصدد آن است تا کاربرد و اعمال منظم و منطقى نظریه اخلاقى را در حوزه مسائل اخلاقى خاصى نشان دهد.

اخلاق کاربردى عبارت است از کاربرد و تطبیق استدلال‏ها، اصول، ارزش‏ها و ایده‏آل‏هاى اخلاقى در باره رفتارهاى اخلاقى، اعم از رفتارهاى فردى و اجتماعى، با توجه ویژه به معضلات و تعارضات اخلاقى.

تعریف اخلاق کاربردی: ابداع و کشف بهترین راه حل در یک مسئله خاص اخلاقی به قصد حل مسئله.

برخی ویژگی های اخلاق کاربردی:

  1. اخلاق کاربردی، متکفل حل مسائل به ظاهر ناهمگون و ناسازگار است.

  2.  اهمیت جایگاه عقلانیت در اخلاق کاربردی بسیار زیاد است.

  3.  اخلاق کاربردی میان رشته ای است. مثلا بحث اوتانازی نیازمند دانش اخلاق، پزشکی و حقوق

است که اخلاق کاربردی اسلامی مرگ شیرین یا همان به مرگی یا همان اوتانازی را جایز نمی داند.

  1.   اخلاق کاربردی هر یک از مکاتب اخلاقى با سایر مکاتب فرق می کند. براى نمونه، اخلاق

کاربردى مکتب سودگرایى، قدرت‏گرایى یا لذت گرایی، با اخلاق کاربردى  مکتب اخلاقى اسلام کاملًا متفاوت است؛ زیرا هر مکتبى بر اساس اصول و ضوابط اخلاقى خود به بررسى احکام اخلاقى در موارد خاص مى‏پردازد.


حسین حاجی پور


  1. اخلاق توصیفى‏(راستگویی خوب است)

به توصیف و معرفىِ اخلاقیاتِ افراد، گروه‏ها و جوامع مختلف مى‏پردازد. اخلاق توصیفی، قضاوت نمی کند، توصیه نمی کند. توصیف می کند.

مثال اول: خوردن گوشت مرده پدران نزد کالاتین ها(از قبایل هندوستان) خوب بوده است.

مثال دوم: کشتن سالمندان از کار افتاده در نزد اسکیموها پسندیده بوده است.

مثال سوم: زنده به گور کردن دختران در نزد اعراب جاهلی، خوب بوده است.

مثال چهارم: شراب خواری در اسلام، ناپسند است.

مثال پنجم: باکره بودن دختران در جوامع معاصر غرب، ناپسند است.

مثال ششم: خوردن گوشت خوک در تمدن غرب معاصر خوب است.

مثال هفتم: هم جنس بازی در برخی کشورهای امروزی پسندیده است.

  1. اخلاق هنجارى‏(چرا راستگویی خوب است؟)

«اخلاق دستورى» نیز نامیده شده است، به بررسى افعالِ اختیارى انسان و صفات حاصل شده از آنها، از حیث خوبى یا بدى و بایستگى یا نبایستگى، مى‏پردازد. در اینجا دیدگاه‏هاى افراد، گروه‏ها، اقوام و یا ادیانى خاص مهم نیست،  بلکه به استدلال و چرایی آن امر پسندید و ناپسند پرداخته می شود.

مهم‏ترین کارکرد اخلاق هنجارى، ارائه دیدگاهى معقول براى تبیین خوبى و بایستگى، یا بدى و نبایستگى یک عمل است. اخلاق هنجاری می گوید: دلیل درستى کارهاىِ درست چیست؟ معیار تمایز کار خوب و بد کدام است؟ چرا باید اخلاق فاضله را نهادینه کرد و از اخلاق رذیله پرهیز کرد؟

  1. فرا اخلاق / اخلاق تحلیلی(خوب چیست؟)‏

بررسى تحلیلى و فلسفى در باره مفاهیم و احکام اخلاقى، نه رفتارهاى اخلاقى مقبول جامعه. فیلسوف فرا اخلاق  دنبال این نیست که چرا سقط جنین بد است یا سقط جنین خوب است، بلکه او به بررسى معناى «خوب» و «بد» می پردازد.


حسین حاجی پور