درتفسیر قرآن و
تبیین روایات و فهم و ترویج متون دینی به دو گونه می توان عمل کرد:یا این که بدون
پیش فرض های ذهنی و با اصول و معیارهای قرآنی_روایی به سراغ متن می رود که حقیقت
را یافته، به هدایت رهنمون می شود و یا آن که می خواهد افکار خویش را بر متن مقدس
تحمیل کند که در این صورت نتایجی را بافته و به بیراهه هایی خطرناک قدم می
گذارد.وادی اول، وادی سلم است و...
اینکه انسان موجودی اجتماعی است شکی نیست.اینکه نیاز به همنوع خود دارد، کاملا واضح است. اینکه چنین نیازمهمی انسان را به سمت تشکیل خانواده، دوست یابی و حضور در اجتماع می کشاند، برهمگان روشن است، اما گاه با وجود همه این موارد باز هم درون ما به جای دیگری کشش دارد، انگار همدم دیگری را می طلبد که از جنس این دنیا و از نوع بنی بشر نیست. ما ز والاییم و بالا می رویم. آری بهترین همدم و دوست و یاور ابدی ما اوست:همان خدای مهربانی که گرچه ما او را بارها فراموش کرده ایم، اما او پیوسته به یاد ماست.
در این که دنیای
غرب در وادی علوم انسانی(نسبت به مبانی و اصول خودش) پیشرفت های چشمگیری داشت،
تردیدی نیست، و در این که استفاده از داشته های منطقی و مفید دانش غربی مطلوب است،
نیز شکی نیست. اما بسیار زجرآور است که در برخی محافل علمی و آکادمیک که به تحلیل
و بررسی و یا تدریس یک شاخه و موضوع خاص اندیشه های غربی پرداخته می شود: یا اصولا
گفته می شود اکنون مقام تبیین صرف است(که صحیح) و یا در مقام ارزیابی فقط به قالب
ها و سطوح ظاهری اکتفا می شود در حالی که در هر موضوعی، در مقام مقایسه و ارزیابی
علاوه بر قالب ها باید به تفاوت واقعی مبانی و اصول در هر موضوعی رهنمون شد. البته
امکان دارد در برخی موضوعات تفاوتی نباشد
مطلب پیش گفته در فضایی خارج از افراط و تفریط معمول نوشته شد.
تفاوت میل و نیاز
１. نیاز همیشه واقعی و درست است. مثل نیاز به غذا، اما میل گاهی درست و گاهی کاذب و غلط است.
میل کاذب مثل این که فکر می کنیم گرسنه ایم ، اما واقعا گرسنه نیستیم.
2. غالبا منشآ نیاز، درونی است. به تعبیری غالبا عامل درونی باعث ایجاد نیاز می شود.. ولی شاید بتوان گفت که میل در اکثر مواقع ، عامل بیرونی دارد و محرک های بیرونی باعث میل ما به چیزی می شود.
دیگران شاید بتوانند برای ما میل سازی نمایند، ولی نیاز سازی خیر.
3. نیاز همیشه ضروری است که اگر در جهت رفع نیاز تلاش نکنیم، زندگی مان با اختلال روبرو می شود. اما میل، یک گرایش غیر ضروریِ انسانی است و شاید بتوان گفت بدون لحاظ امیال، زندگی کماکان ادامه دارد.
مثال: گرسنه ایم
1- غذا می خوریم و رفع نیاز می شود.
2- میل وارد معرکه می شود و می گوید بیشتر بخور یا می گوید فلان نوشیدنی را هم کنارش بخور. با این تعبیر سوم می شود گفت که احتمالا امیال پس از ایجاد نیازها و رفع نیازها شروع می شود.
هر چه انگیزه های انسان ناب تر باشد، عملکرد او نایاب تر می نماید.