دغدغه‌ها و یادداشت‌ها

در متون دینی براس نفس تعابیر متفاوتی گفته شده
نفس اماره
نفس لوامه
نفس مطمئنه راضیه مرضیه

زمانی که نفس به کارهای غیر معقول و به گناه دستور دهد، نفس اماره گفته می شود.
در اینجا گاه نفس به مرحله ای می رسد که خودش شیطان است. یعنی علاوه بر این که خودش به خودش دستور گناه و سرکشی می دهد(اماره بالسوء) نفوس دیگر را هم می فریبد و به گناه می کشاند. در اینجا خودش شیطان است. (شیاطین انس)

زمانی که انسان گناه می کند ولی پس از گناه پشیمان می گردد و به ملامت خود می پردازد، منابع دینی از آن به نفس لوامه یاد کرده اند.

برخی نفوس چنان رشد می کنند و به کمال می رسند که گفته می شود نفس مطمئنه و به مرحله ای می رسند که گفته می شود نفس راضیه یعنی راضی است به رضای خدا. و چنان غرق در رضایت الهی می گردند که خدا هم از آنها رضایت کامل دارد. مقام محب و محبوب، و عاشق و معشوق حقیقی همین جاست که در یکدیگر ذوب می شوند.