نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی دو جریان مکمل همدیگر بودند؛ در واقع انقلاب اسلامی تداوم همان نهضتی است که سال ها قبل، علمای مشروطیت – اعم از مشروطه خواهان و مشروعه طلبان – خواستار آن بودند. با این تفاوت که علما و مخصوصاً حضرت امام در نهضت اسلامی خود اشتباهات مشروطه را تکرار نکردند. بلکه از تجربه تلخ آنها درس گرفتند و با شناخت وضعیت موجود، انقلاب اسلامی را به ثمر رساندند.
این دو نهضت بزرگ علما در طول تاریخ ایران دارای یک سری شباهت ها و یک سری تفاوت ها و امتیازات بر یکدیگر هستند که به بعضی از آنها اشاره خواهد شد.