گاه برخی به صرف
این که سخنی حکمت آمیز در نهج البلاغه می بینند، سریع حکمی اخلاقی صادر کرده،نسبت
به فضای صدور فرموده امام علی علیه السلام و مقدمه و موخره سخن ناملاحظه
مندند.درحالی که تفکیک ارزش های اخلاقی از غیر اخلاقی لازم است.به عنوان مثال
دریکی از سخنان حضرت امیر علیه السلام آمده است:قله العیال احد الیسارین یعنی کمی
فرزندان یکی از دو راحتی است.
اگر فرمایش حضرت، بدون توجه به اصل سخنرانی ایشان (که اصل سخنرانی در نهج البلاغه
نیامده)لحاظ شود، امکان داردفرزند کمتر، زندگی بهتر نتیجه گیری شود، در حالی که
ظاهرا چنین مبنایی با سیره و سایر سخنان امام منافات پیدامی کند.به نظر می رسد این
جمله امام به جنبه روان شناختی و زیستی انسان توجه دارد، نه ارزش گذاری.البته به
طورحتم قبل و بعد جمله باید لحاظ شود.